Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αρκετά περιστατικά κατάρρευσης διατηρητέων κτιρίων στην Κύπρο, είτε λόγω πυρκαγιάς είτε λόγω φυσικών αιτίων που σχετίζονται με την εγκατάλειψη και τη φθορά του χρόνου. Αυτά τα περιστατικά προκαλούν σημαντική ανησυχία, καθώς τα διατηρητέα κτίρια αποτελούν σημαντικά κομμάτια της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην κατάρρευση των διατηρητέων κτιρίων:
Εγκατάλειψη και έλλειψη συντήρησης: Πολλά από αυτά τα κτίρια έχουν εγκαταλειφθεί για χρόνια, χωρίς καμία συντήρηση. Η έλλειψη συντήρησης οδηγεί σε σοβαρή φθορά των δομικών υλικών, κάνοντας τα κτίρια ευάλωτα σε καταρρεύσεις.
Φθορά του χρόνου: Τα διατηρητέα κτίρια είναι συνήθως παλιά και έχουν υποστεί φυσική φθορά με την πάροδο των χρόνων. Η έκθεση στις καιρικές συνθήκες, η υγρασία, και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην αποδυνάμωση της δομής τους.
Φυσικά αίτια: Σεισμοί, πυρκαγιές, και άλλες φυσικές καταστροφές μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές στα κτίρια. Ιδιαίτερα οι πυρκαγιές μπορούν να καταστρέψουν την ξύλινη δομή και να προκαλέσουν καταρρεύσεις.
Προστασία των διατηρητέων κτιρίων:
Για να προστατευτούν τα διατηρητέα κτίρια από την κατάρρευση, είναι απαραίτητες ορισμένες δράσεις και πολιτικές:
Συστηματική συντήρηση: Η τακτική συντήρηση των κτιρίων είναι κρίσιμη για την πρόληψη της φθοράς και τη διατήρησητης στατικής τους επάρκειας.
Κατάλληλη χρηματοδότηση: Οι αρμόδιες αρχές των πόλεων και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να εξασφαλίσουν την απαραίτητη χρηματοδότηση για τις εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης.
Νομικό πλαίσιο: Ένα αυστηρό και σαφές νομικό πλαίσιο που να επιβάλλει την προστασία και τη συντήρηση των διατηρητέων κτιρίων είναι απαραίτητο. Επίσης το πλαίσιο πιθανόν να υποχρεώσει τους αδιάφορους ιδιοκτήτες να διαθέσουν ή να αξιοποιήσουν τα εκατοντάδες κενά και εγκαταλελειμμένα κτίρια στα κέντρα πόλεων.
Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Η ευαισθητοποίηση του κοινού και η εκπαίδευση των ιδιοκτητών για την αξία της διατήρησης αυτών των κτιρίων μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία τους.
Χρήση υφιστάμενων κινήτρων: Με βάση τους πολεοδομικούς κανονισμούς, παρέχονται κίνητρα για συντήρηση του συνόλου του διατηρητέου κτιρίου. Με την πάροδο είκοσι ετών μπορούν να παρασχεθούν εκ νέου κίνητρα, αλλά και στις εξαιρετικές περιπτώσεις όπου το διατηρητέο υπέστηκε ζημιά από συγκεκριμένα αίτια (σεισμός, φωτιά, καθίζηση εδάφους).
Εξασφάλιση οικονομικών κινήτρων
Για την εξασφάλιση των οικονομικών κινήτρων για την διατηρητέα οικοδομή απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης στον Κλάδο Διατήρησης του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, αφότου έχουν εκδοθεί όλες οι προαπαιτούμενες άδειες.
Κατηγορίες κινήτρων
Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες κινήτρων:
Χρηματοδοτικά Κίνητρα: απευθείας χορηγία Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης(Σ.Δ.)
α) πώληση υπολειπόμενου Σ.Δ.
β) εξασφάλιση επιπλέον χορηγίας με πώληση χαρισμένου Σ.Δ.
Φορολογικά Κίνητρα: φοροαπαλλαγές για συντήρηση της οικοδομής
Η προστασία των διατηρητέων κτιρίων δεν είναι μόνο ζήτημα διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και ένας τρόπος να διατηρήσουμε την ιστορική και αρχιτεκτονική ταυτότητα των πόλεων μας.
Δήμος Γεωργίου MSc, ΜRICS
BSc (Hons) Property Management and Investment
RICS Registered Valuer, Μέλος ΕΤΕΚ
Ας μιλήσουμε
Επικοινωνήστε μαζί μας για μια επαγγελματική και ανεξάρτητη εκτίμηση της αγοραίας αξίας του ακινήτου σας.